Hindistan ve Çin gibi küresel aktörlerin hammadde toplaması, artan kur ve lojistik maliyetleri, sanayicinin üretim maliyetlerinin katlanmasına yol açtı.
Kısa çalışma ödeneğinin sona ermesiyle birlikte ücretsiz izne çıkarmalar başladı. Ayın sonunu getirmekte zorlananları dövizde yaşanan artışın beraberinde getireceği sıkıntılar bekliyor. Hazır giyimden plastiğe, elektronikten mobilyaya kadar birçok sektörde artan talebe bağlı olarak hammadde kıtlığı yaşanmaya başladı. Çip, sünger, yağlı tohum ve iplik gibi ürünlerde bu sıkıntı had safhaya ulaştı. Özellikle aramalı ithalat maliyetinin artan kur etkisi ile çok yükseldiğini dile getiren sektör temsilcileri, bu durumun son ürüne yüzde 30'u aşan zam olarak yansıyacağını belirtti.
Enflasyon sepetinde yüzde 5,87 ağırlığı olan hazır giyim ve ayakkabı hammadde konusunda en fazla sıkıntı yaşayan sektörlerin başında.
FİYATLAR ALTÜST OLACAK
Ege Ayakkabı Sanayicileri Derneği Başkanı Erdal Durmaz, ayakkabı sanayiinde taban malzemeleri başta olmak üzere kimyasallarda ve teknik tekstil alanında hammadde fiyatlarında önemli artışlarIn yaşandığını belirtti.
Bu ürünlerde özellikle ithal olan malzemelerde fiyatların yüzde 30 civarında yükseldiğini dile getiren Durmaz "Bunun son ürün fiyatlarına da yansıması kaçınılmaz olacak. Yüzde 25-30'a varan fiyat artışı yaşanır" dedi.
Yağmur Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Kaya da yeni sezonda yüzde 30'ları aşan zam beklediklerini belirterek "Yaz sezonunda nisan-mayıstan itibaren yüzde 30 hazır giyim enflasyonu bekleniyor" diye konuştu.
‘SEKTÖR ETKİLENECEK’
Mobilya Sanayi İşadamları Derneği (MOBSAD) Başkanı Nuri Gürcan, üretimin ana maddelerinden biri olan süngerde yüzde 150'ye yakın fiyat artışının yaşandığı belirterek "Bunun nedenini, yetkililere sorduğumuzda yurtdışında hammadde üreten fabrikaların kapasitelerini yüzde 50 düşürmesinden kaynaklandığını söylüyorlar.
Bu da tabii ciddi anlamda sektörü etkiliyor. Cam ve metalde de ciddi sıkıntılarımız bulunuyor. Bu ürünlere ciddi zamlar geldi. Hammadde tedarikinde yaşanan kriz nedeniyle fiyatlarda yüzde 20-25 oranında artış meydana gelecek" ifadelerini kullandı.
‘ DİREKT YANSIYAMALAR OLACAK’
Türk Elektronik Sanayicileri Derneği (TESİD) Başkanı Yaman Tunaoğlu, girdilerin çoğu yurtdışından geldiği hatırlatarak şunları kaydetti: "Şimdi bir defa dövizdeki yüzde 10'luk artış direkt yansıyacak. Özellikle çiplerde temel kontrol algoritmalarında, işlemci tarafında bir sorun var. Burada bazen bulamıyorsunuz, stokçulardan iki katına aldığınız oluyor. Fiyatlara nasıl yansıyacağını kestirmek kolay değil. Bu da ciddi artış yaratıyor. Finans giderleri de arttı. Bunları topladığınız zaman elektronik sektörüne yaklaşık yüzde 30'luk bir artış yansıyabilir."
GIDA ZAMMI KAPIDA
TOBB Gıda Sanayi Meclis Başkanı Necdet Buzbaş, 2020 yılının Haziran ayından başlayıp 2021 Ocak ayına kadar gıdada temel hammaddelerde yüzde 50'ye varan fiyat artışı yaşandığını kaydetti.
Girdilerde dışa bağımlı olunduğu için döviz kurundaki her yükselişin fiyatı etkilediğini vurgulayan Buzbaş, "Ama gıda sanayi genelde fiyat geçişlerini tüketiciye bire bir yansıtmaz.
Bunun için fiyat artışlarını yılda üçe veya dörde böler. Böylece azar azar zam yaparak hem piyasaya yedirirler, hem de zararlarını aradaki puan farkını kompanse ederler. Bunun yanında ihracatçı ülkelerin ürünlere getirdikleri kısıtlamalar da fiyatları etkileyen küresel nedenler arasında yer alıyor" ifadelerini kullandı.
