Yeni kurulacak hükümetin çözüme kavuşturması beklenen en önemli gündem maddelerinden bir tanesi 2000 sonrası sigortalıların mağduriyeti olacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 3 Haziran’ın ardından düğmeye basacağı kaydediliyor. EYT’liler sonrası flaş haberler bekleniyor. Erken emeklilik, yaş sorunu, kısmi emeklilik, 2000 sonrası SGK’lıların mücadeleci yakından takip ediliyor. EYT düzenlemesi sonrasında milyonlarca vatandaş emeklilik hakkı elde ediyor. EYT süreci için başvuruları tamamlananların emeklilik maaşları bağlandı. Düzenleme sonrasında kapsam içinde yer almayanlar yeni formüller için gelişmeleri yakından takip ediyor. Yeni emeklilik sistemi sonrasında kademeli yaş indirimi ile yaş sınırının düşürülmesi gündeme geldi. Diğer yandan kısmi emeklilik için şartlar ise araştırılan konular arasında yer alıyor. Peki, kısmi emeklilik başvuru şartları neler? Kademeli emeklilik imkanından kimler yararlanacak? İşte kademeli emeklilik için detaylar! YASAYA GÖRE ŞARTLAR Meclis’te kabul edilen ve 3 Mart’ta yürürlüğe giren yasa ile 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı çalışmaya başlayanların emekliliğinde yaş koşulu kaldırıldı. Söz konusu tarihten önce çalışmaya başlayanlardan, yaş dışındaki koşulları sağlayanlar hemen emekli olabiliyor. EYT’li SSK’lılarda 5000–5975 gün ve kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi aranıyor. Bağkur’lu ve Emekli Sandığı’na tabi erkekler 9000, kadınlar 7200 prim gününü tamamlayarak emekliliğe hak kazanıyor. EYT’DE GEREKEN GÜNLER SSK’lı kadınlar: 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 – 5975 gün arası. SSK’lı erkekler: 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 – 5975 arası. Bağkur’lu kadınlar: 7200 gün. m Bağkur’lu erkekler: 9000 gün. Emekli Sandığı’na tabi kadınlar: 7200 gün. Emekli Sandığı’na tabi erkekler: 9000 gün. 3600 GÜN İÇİN GEÇERLİ DEĞİL 8 Eylül 1999’dan öncesi için yaş şartı aranmasa da 3600 günle emeklilikte yani kısmi emeklilikte yaş şartı devam ediyor. Yürürlükte olan mevzuata göre kısmi emeklilik için kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş şartı aranıyor. Kısmi emeklilikte EYT şartları 1999 yılı öncesine dönseydi 3600 prim gününü dolduran vatandaşlar da 50 ila 55 yaş şartını sağladıklarında emekli olma hakkı kazanacaktı. Peki mevcut durumda yaştan emeklilik için ne gibi şartlar aranıyor? 15 YIL SİGORTALILIK Eksik prim günüyle yaştan emeklilik, hangi tarihte ilk defa sigortalı olarak işe başlandığına göre değişiyor. Sigortalı işe giriş tarihi 8 Eylül 1999’dan önce olan erkek ve kadınlar, 3600 prim günü ve 15 yıl sigortalılık şartıyla emekli olabiliyorlar. 1999’dan önce işe başlayanlarda bu iki koşulun yanı sıra yaş koşulu da aranıyor. 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olarak çalışmaya başlamış olup, üç koşulu 2014 yılından sonra yerine getirebilen erkekler 60, kadınlar 58 yaşında emekli olabiliyor. EN DÜŞÜK SSK’LI OLANDA 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim günüyle emeklilik hakkından yararlanabilmek için SSK’lı olmak gerekiyor. Ancak, daha önce Bağkur ya da Emekli Sandığı’na tabi çalışmış olanlar son 1261 günde SSK’lı olarak çalışırsa 15 yıl sigorta ve 3600 gün primle emekli olabilirler. BAĞKUR’DA 5400 GÜNE ÇIKIYOR 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlamış olan Bağkur’lu esnafta normal emeklilik için kadınlarda 20 yıl (7200 gün), erkeklerde 25 yıl (9000 gün) prim gerekiyor. SSK’da olduğu gibi Bağkur’da da kısmi emeklilik var ama burada prim 5400 güne çıkıyor. 8 Eylül 1999’dan önce çalışmaya başlamış olup da 5400 prim gününü tamamlayan Bağkur’lu kadınlar 56, erkekler ise 58 yaşında emekliliğe hak kazanıyor. 1999-2008 ARASINDA DURUM Kısmi emeklilikte işe giriş tarihi prim sayısını ve yaş şartını belirliyor. 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında çalışmaya başlayan SSK’lılarda yaştan emeklilik 4500 gün prim ile mümkün oluyor. Bu tarihler arasında işe giren SSK’lıların 4500 günle emekli olabilmesi için 25 yıl sigortalılık süresini tamamlamaları ve kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşını doldurmaları gerekiyor. Örneğin, 9 Eylül 1999’da işe girmiş bulunan SSK’lı kadın, 4500 prim günü bulunuyorsa, 25 yıllık sigortalılık süresini 9 Eylül 2024 tarihinde tamamlıyor. Bu tarihten sonra 58 yaşı tamamladığında emeklilik dilekçesini verebilir. 1999-2008 tarihleri arasında sigortalı olan Bağkur’lularda ise eksik primle emeklilik için 5400 gün prim ödemiş olmak ve kadınlarda 60, erkeklerde 62 yaşını doldurmak gerekiyor. 2008 YILINDAN SONRA İŞE GİRİLMİŞSE 30 Nisan 2008’den sonra işe girenler için eksik prim günüyle emeklilikte SSK, Bağkur, Emekli Sandığı ayrımı kaldırıldı. Söz konusu tarihten sonra işe girmiş olan bu üç gruptaki çalışanlar, 5400 prim gününü tamamladıklarında, normal yaştan 3 yıl geç emekli olabilecek. 5400 prim gününü 31 Aralık 2035 tarihine kadar tamamlayan kadınlar 61, erkekler 63 yaşında emekli olacak. 5400 prim gününü tamamlama süresi uzadıkça, yaştan emeklilik iki yılda bir yaş uzayacak. Toplamda ise 65 yaşı aşamayacak. KISMİ EMEKLİLİKTE DE ŞARTLAR DEĞİŞEBİLİR Yine bu düzenlemenin kısmi emekliliği de kapsaması gündemde. 5400 prim günüyle yaştan kısmi emekli olabilen Bağ-Kur’lularda bu sürenin reform kapsamında 4500’e çekilmesi bekleniyor. Bu sayede Bağ-Kur’lular için 900 günlük bir avantaj ortaya çıkacak. Düzenlemenin çerçevesi yapılacak yasal düzenlemeyle çizilecek. BİR DESTEK DE PRİM GÜN SAYISI İÇİN Bağ-Kur’luların emekliliği için prim gün şartının düşürecek çalışma da isteğe bağlı prim ödeyen ev kadınlarını sevindirecek. İsteğe bağlı sigorta, Bağ-Kur kapsamında bulunuyor. Primlerinin 3’te 1 oranında devlet tarafından karşılanacak olan ev kadınları, eğer Bağ-Kur’luların primleri SSK’lılarla eşitlenirse 5400 gün yerine 4500 gün prim ile emekli olabilecek. STAJ SİGORTASI KAPSAMINDA… Kadınlara yönelik bir imkan da doğum borçlanmasında bekleniyor. Anneler halen sigortadan sonra yaptığı doğumlar için borçlanma yapabiliyor. Bir de staj sonrası doğumlar için borçlanma imkanı var. Sigorta öncesi yapılan doğumlara borçlanma imkanı sağlanması talepleri bulunuyor. Reform çalışmaları kapsamında bu konunun da karara bağlanması bekleniyor. Eğer kadınlar sigorta öncesi doğumları borçlanabilirse, bu yolla da emeklilik yaşını geriye çekmek mümkün olacak. (AHABER)