Masum insanların ölümüne ve yaralanmasına yol açan ve freni patladığı öne sürülen tır, hafızalardan kolay kolay silinmeyecek bir faciaya yol açtı. İnegöl’den Bursa istikametine doğru seyir halindeki uzun araç, Kestel ilçesi civarında önündeki araçları biçerek karşı şeride geçtikten 50 metre sonra durabildi. 4 kişinin yaşamını yitirdiği onlarca kişinin de yaralandığı feci kazayla ilgili olarak Kentekranı internet sitesindeki köşe yazısında gazeteci Celal Pir, ‘teknik mühendislere sordum, fren patlamaz dediler’ şeklinde ifadeler kullandı.
Pir yazısının devamında ise, ‘Onlarca kişi trafik kazalarında ölür, yalan aynıdır. Fren patladı’ yalanıyla kamuoyunun yanıltıldığını belirtti.
İşte, yıllarca NTV’de program yapan gazeteci Celal Pir’in üzerinde çok konuşulacak, ‘Fren patladı yalandır… inanmayın!’ başlıklı o yazısı:
Hep aynı hikaye…
Elimden geleni yaptım ama durduramadim…
Onlarca kişi ölür, yalan aynıdır…Fren patladi…
Onca yıldır otomotiv programı yaparım, bu yalan gibisini duymadım…
Ben bu yalanı tutmam ama yıllardır başta hükümet ve tüm devlet organları, yargı dahil herkes; freni suçluyor…
Buna kolay yol denir.
Oysa gerçek suçlu fren değildir…
Bence suçlu şoför ya da şirkettir aslında.
Çünkü, ‘‘fren balon gibi patlamaz’’.
En büyük balon ve yalan budur.
Çünkü, Bursa’da olduğu gibi, kamyonun freni patlamaz..
Çünkü, ‘‘savaş’’ gibi kazada, insanlarımız ölürken; insanı öldüren fren değil başka bir insandır.
Ona şoför denir…
Çünkü, bu işin arkasında “fren patladi’ haberini araştırmadan yazan gazeteci de sorumludur.
Çünkü, ‘‘fren patlar mı’’ diye soru sormamıştır.
Çünkü fren bomba değil ki patlasın…
Çünkü, ölümle sonuçlanan ve kamyon ve otobüs kazalarını inceleyen makina mühendisleri cevabı biliyorlar.
Çünkü ben, Fren teknik mühendislerine sordum… Fren patlamaz ! dediler.
Çünkü, “Fren sisteminin herhangi bir yerinde oluşabilecek bir ve hatta iki hata/arıza durumunda bile aracı durdurabilecek en az iki yedek sistem vardır” dediler..
Çünkü, “1970’lerin başından beri üretilen araçlarda 2 devreli Ana Fren Sistemi ve ayrıca acil durumlarda aracı yavaşlatabilen kademelendirilebilir bir tip el freni vardır” dediler…
Çünkü, ikisi birden devre dışı kalmaz…
Çünkü, havalı veya hidrolik fren sisteminde bir arıza olursa “iki değil bir fren sistemi devre dışı kalır.
Ve gösterge panelinde (!) şeklinde kırmızı bir uyarı lambası yanar” dediler..
Çünkü, “bunu gören sürücü fren pedalına sonuna dek basarak sağlam kalan diğer fren devresi ile aracı güvenli şekilde durdurabilir” dediler…
Çünkü, “2 devrenin birden arızalanması durumunda bile araç el freni ile durdurulabilir” dediler…
Çünkü, iki devreli fren sistemlerinde olacak bu en kötü varsayımda bile fren patlamaz imiş.
Peki fren nasıl kazaya yol açar?
Yani, nasıl yalandan patlar?
Ancak, bakım eksikliği,
olursa..
Ancak, frenler yanlış kullanım sonucu ısınırsa,
Ancak, yüksek hız nedenleriyle fren yetersiz kalırsa…
Fren tutmaz..
Çünkü, Ana Fren Sistemi dediğimiz ayak freni, bir aracı belli bir durma mesafesinde ve ortalama fren ivmesiyle durdurmak üzere tasarlanmıştır.
Ama araç aşırı yüklü ise, fren tutmaz, araç durmaz.
Yük fazlaysa fren ısınır ve zayıflar, tutmaz.
Ama buna da çözüm vardır.
Yavaşlamak için ayak freni yerine, küçük araçlarda vites küçülterek motor kompresyonu, büyük araçlarda da yavaşlatıcı (Retarder) kullanılır.
Araç frenleri soğutulur ve fren etkin olur…
Ama sen, aracı bakımını yapmazsan…
Ama seni denetleyen polis, bakanlik, denetim kurumları işini yapmazsa…
Ama sen şoför; bu araçta bile bile gaza basarsan…
Ama hepiniz hız sınırlarını görmezden gelirseniz….
SONUNDA, “Fren patladı” diyen şoför yalan söyler…
20 yıldır program yapıyorum. İddia ederim ki; “Hiçbir şoför, fren pedalına basarak sağlam ve bakımli fren sistemini patlatamaz”.
Ama sürekli frene basarak, balataları kızgın hale getirir.
Balatası kızan fren de tutmaz.
İşte tam da bu yüzden; “Kaza yapan şoförlerin frenim patladı demesi, yüzde doksan dokuz yalandır.”
Fren hidrolik sisteminin patlaması veya tanktaki havanın boşalması çok nadir rastlanan mekanik arızalardır.
Şimdi öneriyorum; “Bursa’daki kazadan sonra yetkili bir mühendis kamyonun fren sistemini kontrol etsin ve bir rapor yazsın.”
SONSÖZ
Günümüzde fren patlamasi yalandır…
Bu sorun tamamen şoförün ve şirketinin sorumluluğundadır.
Gerekli denetimleri yapmayan Devletin sorumluluğundadır.
***
Öte yandan, faciaya yol açan ve gözaltına alınan tır sürücüsü Faruk. E hakkından, Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı'nca soruşturma başlatıldığı öğrenildi.
