Orucun dinî, ahlâkî, ruhî, sosyal, ekonomik ve pedagojik (eğitim) pek çok hikmetleri ve faydaları vardır. Ancak, ibadetler Allah'ın emri olduğu için ve yalnız Allah rızası için yapılır. Orucun hikmet ve faydalarından bazılarını şöyle özetlemek mümkündür:
1) Oruç, Allah’a itaat ve ibadetin alâmetidir:
Oruç tutan bir Müslüman, öncelikle Allah’a itaat ve ibadet etmiş olur. Böylece “Takvâ” sırrına erer. Allah'a teslim olma, Allah’a sığınma ve yalnız Allah’a güvenme; kısaca Allah'a kul olma hazzını tadar. Allah’ın nimetlerine şükretmiş olur. Sınırsız sevaba ulaşır. Bunun içindir ki; oruçla ilgili âyet-i kerimelerin sonunda:
"Umulur ki, takvâya ulaşırsınız (korunursunuz); umulur ki, şükredersiniz," (Bkz. Bakara Sûresi, âyetler; 183-185.) buyurulmuştur.
2) Oruç, bedenlerin zekâtıdır:
Zekâtın malı temizlediği gibi, oruç da vücutları temizler. Hadis-i şerifde:
"Her şeyin bir zekâtı vardır. Bedenin zekâtı da oruçtur." (Diyanet İlmi Dergi, c. 8, S. 90-91 s. 343.) buyurulmuştur.
3) Oruç bedenlerin sıhhat kaynağıdır:
Çalışan her varlığın dinlenmeye ihtiyacı olduğu gibi, midenin ve diğer iç organların da dinlenmeye ihtiyacı vardır. Oruç, bu dinlenmeyi sağlamak suretiyle vücut organlarına sıhhat kazandırır. Sevgili Peygamberimiz (s.a.s.) şöyle buyurmuşlardır:
"Oruç tutunuz ki sıhhat bulasınız." (Keşfü'l-Hafâ, c. 1, No: 1455.)
4) Oruç nefsi terbiye ederek ahlâkı güzelleştirir:
Oruç, nefsanî, şehevî ve şeytanî arzuları kırarak kötülüklere engel olur. Kötülüklerden uzak kalan bir kimsenin de ahlâkı güzelleşmiş olur. Bunun içindir ki, Allah Rasûlü (s.a.s.) Efendimiz; "Evlenmeye gücü yetmeyen gençlere oruç tutmayı tavsiye etmiştir."(Bkz. Buhârî, Savm, 10; No: Nikâh, 2.)
5) Oruç, bir savaş eğitimidir:
Savaşlarda uzun süre aç ve susuz kalınabilir.
Oruç tutan kimse; aç ve susuz kalmaya alışarak, vücuduna güç ve direnç kazandırmış olur.
6) Oruç, sabır alışkanlığı kazandırır:
Oruç, ruhlara sabır alışkanlığı kazandırır. Allah Teâlâ sabredenlerle beraberdir ve sabredenleri sever.
7) Oruç, şefkat ve merhamet duygularını geliştirir:
Oruç tutan bir Müslüman, açlık ve susuzluğun acısını nefsinde tadarak; fakir ve yoksulların halini daha iyi anlamış olur. Böylece fakir ve yoksullara acır ve onlara yardım elini uzatır.
8) Oruç, dünya ve ahiret saadetine ulaştırır:
Oruç, müminlere Allah'ın rahmet ve mağfiretini kazandırır. Böylece onların dünya ve ahirette saadete erişmelerine vesile olur. Çünkü oruç, bir sabır ve kulluk imtihanıdır. Bu imtihanı başarıyla vererek hakikî anlamda oruç tutabilenler, Allah Teâlâ’nın sevgi ve rızasına ulaşırlar. Cennet’e girmeye de hak kazanmış olurlar. Ne mutlu bu gerçeği kavrayabilenlere!
